Jak trenować świadomie

„Ludzkie ciało to niesamowita , samoadaptująca się i trudna do powstrzymania maszyna, którą natura zaprojektowała tak, by mogła przetrwać miliony powtarzających się czynności.”

                                                                                                                                               Dr Kelly Starrett

Jednak aby nasze ciało  działało w pełni sprawnie, bez żadnego bólu, kompensacji i była maksymalnie wydajne to musimy po części mu w tym pomóc.  Nieprzemyślana Aktywność fizyczna połączona z siedzącym trybem pracy powoduje duże obciążenia na nasz aparat ruchu w efekcie czego zamiast sobie pomagać to zaczynają się pojawiać różnego rodzaju dolegliwości  a wraz z tym mniejsza efektywność treningowa!

Możemy temu przeciwdziałać poprzez świadomy i mądrze zaplanowany trening. Mowa o „ treningu funkcjonalnym”. O co w tym wszystkim chodzi?

Zaletą ćwiczeń funkcjonalnych, określanych również mianem treningu funkcjonalnego, jest możliwość zastosowania ich na każdym poziomie zaawansowania motorycznego, również u osób początkujących, rozpoczynających swoją przygodę ze sportem czy rekreacją ruchową. Ćwiczenia funkcjonalne wpływając na poprawę stabilności, mobilności i balansu ciała zmniejszając ryzyko wystąpienia urazów związanych z przeciążeniem układu ruchu. Jest to szczególnie ważne u osób prowadzących dotąd siedzący tryb życia, gdyż to właśnie te osoby stanowią największą grupę ryzyka urazowego.

Głównym celem ćwiczeń funkcjonalnych określanych również, jako trening funkcjonalny, jest poprawa zdolności motorycznych osób uczestniczących w różnych formach rekreacji ruchowej . Podstawowymi celami tych ćwiczeń są: – podniesienie jakości życia oraz jego długości poprzez zwiększenie możliwości wysiłkowych, produktywności i polepszenie samopoczucia, – redukcja zagrożeń związanych z wystąpieniem przewlekłych schorzeń, – wyzwolenie motywacji i strategii do osiągania sukcesów w każdym zakresie działalności życiowej, – propagowanie ćwiczeń dla zafascynowanych sportem (formami ruchu) kobiet i mężczyzn.

Funkcja- to złożona kombinacja współdziałania systemu nerwowo-mięśniowego, w którym poszczególne jego komponenty są połączone i reagują wzajemnie względem siebie. Aby zrozumieć całość tego procesu należy uwzględnić działanie poszczególnych jego komponentów. Ruch funkcjonalny jest zintegrowanym, wielopłaszczyznowym działaniem wymagającym przyspieszania, hamowania i stabilizacji segmentów ciała. W tym znaczeniu termin treningu funkcjonalnego rozumiany jest, jako specyficzny zaplanowany ciąg ćwiczeń od izolowanych do globalnych ćwiczeń, obejmujących ruch w we wszystkich płaszczyznach. Progresja ćwiczeń zależy od stanu wyjściowego i koncentruje się na rozwijaniu zdolności wymaganych dla konkretnej dyscypliny sportowej. W tym znaczeniu trening funkcjonalny nie jest treningiem specjalistycznym dla konkretnej dyscypliny, a raczej kształtowaniem fundamentalnych wzorców ruchowych, które leżą u podstawy motoryczności człowieka i są niezbędnym etapem prawidłowego rozwoju motorycznego. Zadaniem treningu funkcjonalnego jest kształtowanie zdolności motorycznych biorąc pod uwagę wszystkie czynniki bezpośrednio wpływające na optymalne wykonane określonego wzorca ruchowego.

 

Pierwszy poziom rozwoju ruchowego obejmuje fundamentalne przejawy motoryczności tj.:

stabilność, mobilność i koordynację nerwowo-mięśniową.

Kolejnymi zadaniami ćwiczeń funkcjonalnych są: – uzyskanie równowagi fizjologicznej między zasadniczymi grupami mięśni, poprzez wzmocnienie lub rozciągnięcie tych grup mięśniowych – poprawa wzajemnego funkcjonowania układu mięśniowego i kostnego (układ mięsień – staw), czyli poprawa funkcjonowania aparatu ruchowego (zakresu ruchomości w stawach, elastyczności, gibkości). – uzyskanie harmonijnego rozwoju fizycznego, lepszego zdrowia i wyższej formy sportowej.

 

W treningu coraz częściej unika się ćwiczeń jednostawowych. Jest to zgodne z naturalną formą, kiedy ruch wykonywany jest przez cały łańcuch biokinematyczny, nie zaś przez jedną parę . Tak więc o efektywności poruszania się ciała w przestrzeni nie decyduje jedna tylko zdolność motoryczna, ale kombinacja: mobilności (zakresu ruchu), stabilności (koordynacja aktywności mięśni), wytrzymałości i siły mięśniowej

Ćwiczenia funkcjonalne integrują prawidłowe działanie poszczególnych segmentów łańcucha biokinematycznego w optymalny wzorzec ruchowy, rozwijający pożądane zdolności motoryczne, charakterystyczne dla każdej formy ruchu, czy to w rekreacji ruchowej, czy też w sporcie. Zrównoważony trening funkcjonalny pozwala na optymalne przygotowanie do wymagań stawianych przez współczesny sport wyczynowy i sport dla wszystkich.

Codzienne stosowanie ćwiczeń funkcjonalnych nie wymaga dużych nakładów finansowych ani też znacznej ilości czasu, co jest w przypadku osób uprawiających ruch rekreacyjnie ważnym elementem zachęcającym do aktywności ruchowej, zwłaszcza, że efekty, o których mowa wyżej, są widoczne niemalże od razu.

 

 

Bibliografia:

  1. Radcliffe J. C. Functional Training for Athletes at All Levels / Radcliffe J. C. – Ulysses Press. – Berkeley, 2007
  2. Verstegen M. Core Performance – Das Revolutionare Workout Programm fur Korper und Geist / Verstegen M., Williams P., Riva Verlag. – Munchen, 2006.
  3. Zając A. Współczesny trening siły mięśniowe / Zając A., Wilk M., Poprzęcki S., Bacik B., AWF Katowice. – Katowice, 2009.
  4. Stuła A. Teoretyczne i praktyczne aspekty nowoczesnej gry w piłkę nożną / Stuła A. – Politechnika Opolska. – Opole, 2009
  5. Maranda P. Ćwiczenia funkcjonalne w piłce nożnej / Maranda P. – Wydział Szkolenia PZPN. – Warszawa, 2009.
  6. http://repository.ldufk.edu.ua/bitstream/34606048/2069/1/%d0%a1%d1%82%d1%83%d0%bb%d0%bb%d0%b0_164.pdf